فشار مایعات
تدريس خصوصي علوم تجربي دوره اول متوسطه ./. در صورت درخواست ايميل بزنيد
نوشته شده در // 14:9 - شنبه 3 فروردين 1392

فشار مایعات

فشار مايعات چگونه است؟

ج: مايعات نيز به دليل وزن خود داراي فشار هستند. اين امر باعث مي شود به اجسامي كه داخل مايعات هستند نيرو وارد شود.



 

فشار مايعات:

مايع موجود در يك ظرف نيز به خاطر وزن خود بر بدنه ي ظرف فشار وارد مي آورد.

 

فشار مايعات به عوامل زير بستگي دارد:

1- چگالي (جرم حجمي):

فشار با چگالي مايع رابطه ي مستقيم دارد، يعني هر چه چگالي مايع بيش تر باشد فشار آن نيز بيش تر است. جرم واحد حجم از هر جسم را چگالي آن مي نامند.

 

- جرم با نماد m نمايش داده شده و بايكاي كيلوگرم (kg) و يا گرم (g) اندازه گيري مي شود.

- حجم با نماد Vنمايش داده مي شود و با يكاي متر مكعب (m3) و يا سانتي متر مكعب (Cm3) اندازه گيري مي شود.

- چگالي با نماد ρنمايش داده شده و با يكاي كيلو گرم بر متر مكعب (kg/ m3) ويا گرم بر سانتي متر مكعب (g/ Cm3) اندازه گيري مي شود.

 

چگالي از رابطه ي زير به دست مي آيد:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

توجه: براي آنكه g/Cm3 به kg/m3 و يا برعكس تبدیل کنیم به صورت زير عمل مي كنيم.

 

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

2- شتاب جاذبه (g):

فشار درون مايع با نيروي جاذبه اي كه در آن قسمت بر مايع وارد مي شود رابطه ي مستقيم دارد.

 

3- عمق يا ارتفاع مايع (h):

هر چه عمق يا ارتفاع مايع بيشتر باشد فشار آن نيز بيش تر است.

 

 

رابطه ي فشار در درون مايعات به صورت زير محاسبه مي شود.

ارتفاع×شتاب جاذبه×چگالي=فشار در درون مايعات

P=h.g.p

 

توجه: اگر در بالاي مايع هوا وجود داشته باشد، به سطح آزاد مايع نيرو وارد مي كند در نتيجه فشار حاصل از آن، كه همان فشار هوا است، را نيز بايد در رابطه بالا منظور كنيم اين فشار را فشار كل يا فشار مطلق در عمق hاز سطح مايع مي گويند.

P=pgh+p0

 

نكته1:مقدار فشار آب در هر لوله، فقط به ارتفاع آب بستگي دارد و به مقدار كلي آب در لوله و سطح قاعده ي آن بستگي ندارد.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

در اين شكل اگر چه شكل لوله ها با يكديگر متفاوت است ولي فشار در ته همه لوله ها يكسان است. اگر فشار آب در يك لوله با لوله هاي ديگر متفاوت بود، آب در لوله ها به حركت در مي آمد تا فشار در همه جا مساوي شود.

 

نكته2: به مايع و گازها كه روان هستند شاره مي گويند. شاره ها در همه جهت ها به طور يكسان فشار وارد مي آورند.

 

شناگران و غواصان وقتي در آب فرو مي روند فشار آب را نه تنها بر پشت بلكه بر سينه خود نيز احساس مي كنند.

 

 

نكته3: فشاري كه از طرف شاره (مايع و گاز) وارد مي شود عمود بر سطح آن است.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

نكته4:وقتي نيرويي از خارج بر شاره وارد مي شود، فشار اضافي در داخل آن ايجاد شده و فشار در تمام جهات به تمام قسمت هاي مايع و ديواره ظرف منتقل مي شود.

 

اصل پاسكال:

فشار وارد بر مايع محصور بدون كاهش به تمام قسمت هاي مايع و ديواره هاي ظرف منتقل مي شود.

از كاربردهاي مهم اصل پاسكال، بالابر هيدروليکي، ترمزهاي روغني، منگنه آبي و ... است.

 

در شكل مقابل با وارد كردن نيروي Fبه قسمتي از مايع در ظرف محصور، نيروي Fبه شاخه هاي اطراف ظرف منتقل شده و مايع در آن ها بالا مي برد.

 

 

توجه: مايعات به آساني متراكم نمي شوند يعني حجم آن ها را نمي توان كم كرد به همين دليل فشار را منتقل مي كنند.

 

بالا بر هيدروليكي:

اين دستگاه براساس اصل پاسكال ساخته شده است كه از دو طرف استوانه اي با دهانه هاي بزرگ و كوچك ساخته شده و با لوله ي باريكي به يكديگر مربوط مي شوند. داخل هر استوانه يك پيستون متحرك قراردارد و فضاي داخل ظرف از مايعي پر شده است. هرگاه بر پيستون كوچك نيروي كوچك (F1) وارد      مي شود باعث به وجود آمدن نيروي بزرگ (F2) بر سطح بزرگتر مي شود.

فشار حاصل از اين دو نيرو با يكديگر برابر هستند.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

بر طبق اين رابطه  اگر A2 خيلي بزرگتر از A1باشد، F2 نيز بايد بسيار بزرگتر از  F1باشد، در نتيجه مي توان اجسام سنگين را با نيروي كمي بالا برد.

 

 

مثال: در يك دستگاه منگنه آبي هنگامي كه پيستون ها آزاد هستند. اگر پيستون كوچك را40cm پايين ببريم پيستون بزرگCmا0/4 بالا مي رود. مزيت مكانيكي اين دستگاه چقدر است؟

 

توجه: فشار مايع در زير دو پيستون برابر است يعني p۱=p۲بنابر اين مي توان نوشت:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

نسبتسایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان مزيت مكانيكي منگنه آبي است. اگر شعاع قاعده پيستون ها را rو Rفرض كنيم، داريم:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

اگر پيستون كوچك به اندازه hپايين برود از حجم مايع پيستون كوچك به اندازه ahكاسته شده و به همين اندازه به طرف ديگر اضافه شده است. بنابراين پيستون بزرگ به اندازه Hبالا مي آيد. بنابر اين مي توانيم بنويسيم

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

مزيت مكانيكي منگنه آبي برابر است با:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

پاسخ:

 

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 

 

س: فشار مايعات چگونه است؟

ج: مايعات نيز به دليل وزن خود داراي فشار هستند. اين امر باعث مي شود به اجسامي كه داخل مايعات هستند نيرو وارد شود.

آزمايش 5-4:

وسايل لازم: يك ليوان، يك ظرف

در ظرف آب بريزيد و ليوان را مطابق شكل زير(الف) در داخل ظرف قرار دهيد. سپس در حالي كه دقت مي كنيد هوا به داخل ليوان وارد نشود انتهاي آن را مطابق زير(ب) بيرون آوريد. مشاهده خود را يادداشت كنيد. چه مشاهده مي كنيد؟ توجيه هاي خود را در كلاس به بحث بگذاريد.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

جواب:  در حالت اول وقتي ليوان را از آب خارج مي كنيم، به علت ايجاد خلاء در قمست بالايي آن، ضمن اينكه خارج كردن ليوان قدري مشكل مي شود، مقداري آب نيز همراه ليوان بالا مي آيد و اگر ليوان را بطور كامل از آب خارج نكنيم، آب داخل ليوان همچنان بالاتر از سطح آب باقي مي ماند و تقريباً تمامي فضاي داخلي ليوان را پر مي كند.

در حالت دوم وقتي ليوان را مطابق شكل(ب) وارد آب مي كنيم، هواي داخل ليوان در قسمت بالاي آن محبوس شده و ضمن اينكه وارد كردن ليوان را مشكل مي سازد، آب داخل ليوان نيز قدري پايين تر از سطح آب قرار مي گيرد.

 محاسبه فشار درون يك مايع؟

 مطابق شكل مقابل، ستونيسایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان از يك مايع به چگالي  سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان كه به ارتفاع h در ظرفي به مساحت قاعده A قرار دارد، در نظر مي گيريم. نيرويي كه به كف ظرف وارد مي شود، معادل وزن ستون مايعي است كه بالاي آي قرار دارد. بنابراين براي محاسبه فشار بايد وزن ستون مايع را محاسبه كنيم، حجم اين مايع(V) از رابطه زير بدست مي آيد:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

اگر چگالي مايع  سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان باشد، جرم آن برابر است با:    سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

و نيز براي وزن مايع داريم:                                         سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

اين مقدار نيرويي است كه بر سطح A وارد مي شود. از تعريف فشار خواهيم داشت:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

توجه كنيد براي اينكه  فشار(P) بر حسب N/m2  (پاسكال) حساب شود، بايد h بر حسب متر و  سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان بر حسب kg/m3  باشد.

Eتذكر1: در صورتيكه فشار هوا( P0=105N/m2 ) را نيز بر سطح  مايع در نظر بگيريم، فشار كل در عمق h از مايع برابر مي شود با:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

Eتذكر2: اگر بر سطح مايع   نيرويي مثل F نيز وارد شود، فشار در عمق h از سطح  آزاد آن  برابر خواهد بود با:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

مقدار سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان  برابر فشار ناشي از وزن مايع و سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان فشار ناشي از نيروي F بر سطح مايع مي باشد.( A مساحت سطح آزاد مايع است).

 عوامل مؤثر بر فشار درون مايعات

 از رابطه  سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان معلوم مي شود، فشار درون  يك مايع به چگالي مايع و عمق آن بستگي دارد.

مثال: عمق آب در مخزني 5m و فشار هوا 105Pa است. فشاركلي كه بر كف مخزن وارد مي شود چه اندازه است؟( سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان آب).

جواب:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

فعاليت 5-18: يك قوطي خالي را انتخاب و آن را در عمق هاي مختلف سوراخ كنيد. سپس آن را پر از آب كنيد. مشاهده هاي خود را توجيه كنيد.

فشار در داخل مايعات

 

1- فشار ستون مايع:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 فشار ستوني از مايع به ارتفاع كه به لايه زيرين خود وارد مي‌كند از فرمول زير محاسبه مي‌شود:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشانوزن ستون مايع تقسيم برسطح =P

بزرگی نیروی وارد به کف ظرف سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

2- فشار كل درون مايع:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

 فشار درون مايع برابر است با مجموع فشار ستون مايع و فشار وارد بر سطح مايع.

فشار وارد بر سطح مایع سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

فشار ستون مایع سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

بزرگی نیروی وارد به سطح زیرین مایع سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

مثال: در محلي كه فشار هوا برابر 95000Pa است، فشار كل را در كف استخر پر از آبي به عمق 3m بدست آوريد. (سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان آب)

پاسخ:                        

 سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

قبلاً متذكر شديم واحد ديگري كه براي فشار بكار مي‌بريم واحد سانتي متر جيوه است.  70cmHg يعني فشار ستوني از جيوه به ارتفاع 70cm  ،كه براي تبديل آن به پاسكال بايد از رابطهسایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان استفاده كنيم.

مثال: تعيين كنيد فشار cmHg اولاً معادل چند پاسكال است و ثانياً معادل با فشار چه ستوني از آب است؟

پاسخ:         

  سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

هر جو يا اتمسفر فشاري است تقريبا معادل فشار ستوني از آب به ارتفاع 10 متر.    

 سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

مثال: در محلي كه فشار هوا برابر 75cmHg است، ظرفي به عمق 30cm از مايعي به چگاليسایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان پر شده است. فشار كل در كف اين ظرف چند cmHg است؟

پاسخ:                           

   سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان فشار ستون جیوه + فشار هوا = فشار کل

مثال: ارتفاع سطح آب درون مخزن در شكل  نسبت به شير آب بايد چقدر باشد، تا فشار ناشي از آب در سر شير 50 كيلو پاسكال باشد؟

پاسخ: با توجه به رابطه سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان ، فشار ناشي از مايع به شكل ظرف بستگي ندارد. بنابراين داريم:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

نكته: با توجه به رابطهسایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان مي‌توان تشخيص داد كه فشار مايعات فقط به جرم حجمي مايع و ارتفاع ستون مايع و شتاب گرانش زمين بستگي دارد و همان طور كه گفته شد به شكل ظرفي كه مايع در آن قرار دارد بستگي ندارد ولي نيرويي كه هر كدام از مايعات به كف ظرف خود وارد مي‌كنند بستگي مستقيم با سطح مقطع ظرف دارد. زيرا:

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سطح آزاد مايعات

دو نقطه درون مايع مانند A و B كه روي يك سطح افقي واقعند در نظر مي‌گيريم. چون ارتفاع دو نقطه تا سطح آزاد مايع يكي است پس سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان است.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

يعني فشار در تمام نقاط يك سطح افقي يكسان است. از اينجا نتيجه مي‌گيريم كه سطح آزاد مايعات افقي است. چون فشار بر تمام نقاط آن از طرف مايع صفر است و تنها فشار هوا بر آنها وارد مي‌شود كه در همه جاي سطح يكسان است.

سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان

مثال: در ظرفي زير آب ريخته شده است. فشار در نقاط A و B و C را به ترتیب با PA و PB و PC نشان مي‌دهيم. كدام رابطه صحيح است؟

1) سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تیزهوشان                  2) سایت علوم تجربی دوره راهنمایی:شامل بانک سوال-آزمون آنلاین-آزمایشگاه مجازی-سوالات برای آزمون های تی<br><!--Best Codes By WwW.Javacode.Persiangig.com\Please Dont Delete this Line-->

<SCRIPT LANGUAGE= if (window.print) { document.write('

' + ''); }

نظرات شما عزیزان:


bahar
ساعت9:00---25 ارديبهشت 1392
ممنووووووووووووووووووووووووووو ون.

بهار
ساعت11:11---26 فروردين 1392
با تشکر از وب خوبتون. مفید بود

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:






دسته بندی : علمی آموزشی

آخرین مطالب
» ( کد نویسی بخش آخرین مطالب مشکل دارد. شما می توانید از بخش موضوعات مطالب یا جستجو، مطلب مورد نظر خود را پیدا کنید )

لینکستان

حساب سیبای شماره 0107108150006 بانک ملی به نام "بیت الاحزان مکتب الزهراء" جهت جمع آوری کمکهای نقدی محبان و عاشقان اهل بیت علیهم السلام www.beytalahzan.loxblog.com

تدریس خصوصی علوم تجربی دوره اول متوسطه ./. در صورت درخواست ایمیل بزنید